naam van deze noot/vrucht

Een beetje kennis van de Nederlandse historie is wel nodig. De Anna Paulownaboom is genoemd naar de dochter van tsaar Paul I, Anna Paulowna Romanov (1795 - 1865). Zij trouwde in 1816 koning Willem II (1792 - 1849). Willem II had maar een matige belangstelling voor staatszaken, maar onderscheidde zich als militair. Willem bemoeide zich wel met de totstandkoming van een meer liberale grondwet in 1848.
Paulownia bloeit in de voorzomer met nog maar spaarzaam blad. De bladen lopen in hoofdzaak na de bloei uit
De lievelingsboom van zijn vrouw is echter nooit anders geworden.

Wie de Hermitage in Petersburg ooit heeft bezocht moet het toegeven: de Romanovs hadden smaak en oog voor mooie voorwerpen. Niet verwonderlijk dat Anna Romanov ook oog had voor bijzondere, extravagante bomen en heesters, die zo mogelijk ook een plaatsje in de tuinen van paleizen moesten krijgen. Niet dat de tuinen toegankelijk waren voor het gewone volk. Paleizen en tuinen waren er vooral om de afstand tot het volk te vergroten. Of de Paulownaboom ooit een plaatsje in een paleistuin in Nederland heeft gekregen, kan ik u niet zeggen. Een bloeiende Paulownaboom heeft wel wat koninklijks. De schitterende, paarsblauwe, trompetvormige, heerlijk aangenaam geurende bloemen verraden het zeker.

Paulownia tomentosa is de meest voorkomende soort uit het geslacht in Nederland. Paulownia is de enige boom binnen de familie van de leeuwenbekachtigen (Scrophulariaceae). Tot deze familie behoort onder andere Hebe.
De geweldig grote, klokvormige bloem
De elegante bloemen in aren lijken nog het meest op die van vingerhoedskruid.

Paulownia tomentosa wordt acht tot twaalf meter hoog. Het is een snelgroeiende boom en zeker een boom die geschikt is voor een middelgrote tuin en in een parkachtige aanleg thuishoort. Buiten de opvallende bloemen trekt ook het grote blad alle aandacht. De bladen van deze boom worden tot dertig centimeter lang en vijftien centimeter breed. Ze staan paarsgewijs bij elkaar en zijn te vergelijken met die van de trompetboom. De bladen zijn hartvormig en gaafrandig met een scherp toegespitst bladeinde. De bladen zitten aan stelen tot wel twintig centimeter lang. De bladen verschijnen aan het einde van de bloei. De bloemen, die in mei verschijnen, zijn dus goed zichtbaar.

Paulownia heeft gevleugelde zaden
Begin juni vormen zich gevleugelde zaden. De eigenlijke zaden zitten opgesloten in een oranjebruin omhulsel. Het peervormige omhulsel heeft de grootte van een flinke koffieboon. Zaden staan in pluimvormige trossen, grotendeels boven de bladen. Naarmate de zaden rijpen wordt het omhulsel meer en meer bruin. In de laatste fase barst het omhulsel open en komen de zaden met vleugels vrij.

Snoeien
Paulownia is een boom, die het van warme, droge zomers moet hebben om goed te bloeien en te groeien. De lange, warme zomer is nodig om het mergrijke weefsel in de stengels en takken te laten (af)rijpen. Die rijping is weer nodig om goed door de winter te komen. Bij strenge winters vriest er nog wel eens een scheut of tak dood. Dit is dan ook het eerste, dat in het voorjaar moet worden weggesnoeid. Daarnaast kunnen ook overwinterende bloemknoppen bevriezen, zodat de boom wel eens matig met bloemen is uitgerust of een jaar overslaat. Paulownia wordt soms met een harttak geleverd en soms als boom met een kroon die uit verscheidene stengels bestaat.

De aanwezigheid van een duidelijke harttak is niet beslist noodzakelijk om een mooie boom te hebben of te krijgen. Van volgroeide bomen is het alleen nodig om door vorst beschadigde delen weg te knippen. Paulownia reageert heel goed op sterke snoei en zelfs op geheel terugzetten. Alleen zal de boom in het betreffende jaar dan niet bloeien. Wie het alleen te doen is om de fantastisch grote lappen van bladen, snoeit Paulownia ieder jaar aan het begin van het voorjaar terug. Op bloeiaren moet je dan in het geheel niet rekenen.