Gedroogde bloem
#1
vr, 20/05/2022 - 13:17
Gedroogde bloem
Hallo! Ik heb dit gedroogde plantje gevonden in een kruidenboek uit 1745, wat het waarschijnlijk maakt dat dit plantje ook een paar honderd jaar oud is.
Ik vroeg me af of iemand het herkent?
De bloemen hebben nu een bruingele kleur, maar kunnen in het verleden geel, oranje, of misschien zelfs wit geweest zijn.
Er zijn vijf of zes puntvormige bloemblaadjes met een middennerf en ik meen ook hartvormige meeldraden en een stempel door de blaadjes heen te zien. De bloemetjes zijn ongeveer 1,5 cm groot en zitten hoog op de stengel.
Ik zie geen kelkbladeren, maar wel een iets donkerdere plek aan de basis.
In de bladoksels zitten ook (bloem)blaadjes.
De stengel lijkt geribbeld te zijn, maar is nu natuurlijk geplet dus dat kunnen ook de nerven zijn.
Op de stengel zitten witte vlekjes, hoewel ik niet weet of dat ook zo was toen de plant nog leefde, of dat het parasieten of een of andere schimmel moet voorstellen.
Ik dacht zelf aan raapzaad, maar die heeft maar 4 bloemblaadjes. Penningkruid en wederik lijken ook erg veel erop maar zijn het toch niet.
Ik zal proberen meer foto's toe te voegen.
Dit is de volledige plant
Het donkerdere bloemetje is overigens van een andere plant.
Mogelijk Convallaria
majalis, lelietje der dalen.
Erg lastig, misschien een close-up foto van de bloem, ook de achterzijde. Ik dacht zelf aan een orchidee, maar dat is een wilde gok.
Natuurlijk! Lelietje van dalen, dat ik dat zelf niet gezien heb! Bedankt @GreenConnection, het klopt met alle kenmerken :)
Gena: leuk, maar zelf heb ik nog wel wat twijfels. Ten eerste is het heel goed mogelijk, dat het bloempje niet zo oud is als het boek, maar er eeuwen later pas ingelegd is. Ik vraag me ook af, waarom er in vroeger tijden gekozen is om een bloem te drogen. Het was vast geen schoolopdracht, maar er moet iets bijzonders aan het bloemetje zijn. Dat zou in dit geval de geur kunnen zijn. Als het een Frans boek is, zou het zelfs met 1 mei te maken kunnen hebben. Ook de bloemblaadjes zijn niet zo vergroeit, als die van het echte lelietje. Mogelijk kan dat het gevolg zijn van het pletten. Maar zelf ben ik niet voor 100% overtuigd!
Toevallig is het wel een schoolopdracht! Voor mijn masterscriptie onderzoek ik gebruikssporen in kruidenboeken, en ik ben al heel wat gedroogde planten in boeken tegengekomen. Deze kon ik - en de plantenexpert die ik erbij gehaald had voor de identificatie van de plantjes - echter niet meteen plaatsen, en er was genoeg materiaal van over om op dit forum voor te leggen.
Dat het plantje niet zo oud hoeft te zijn, daar hou ik uiteraard rekening mee. Ik bedoelde er alleen maar mee dat het een behoorlijk aantal jaren de tijd zou kunnen hebben gehad om te verkleuren waardoor het niet meer zo herkenbaar is.
Wat betreft het waarom... Het is helaas geen frans boek. De titel is Groot en Algemeen Kruidkundig, Hoveniers, en Bloemisten Woordenboek (1745). Geur kan een optie geweest zijn, maar die kenmerkende geur is nu helemaal verdwenen. Het kan ook tussen de pagina's gestopt zijn met de intentie om het later op te zoeken in het boek, maar daar is deze persoon nooit aan toe gekomen aangezien het op de bladzijde ligt waar het perzikkruid wordt beschreven. Ik heb ook theorieën gehoord dat plantjes als bladwijzers gebruikt werden, maar dat lijkt mij minder waarschijnlijk.
Planten in kruidenboeken werden waarschijnlijk gedroogd voor hun geneeskrachtige eigenschappen, die ook in de kruidenboeken werden beschreven (ook nog in dit woordenboek!). In de tijd dat apothekers nog geen kant-en-klare pilletjes voor elk kwaaltje hadden moesten mensen hun eigen medicijnen maken, en de marges van kruidenboeken staan vaak volgeschreven met notities en recepten voor medicijnen. Ook daarna waren er nog mensen die huisgemaakte geneesmiddelen prefereerden boven een middeltje van de apotheek, en dus baat konden hebben bij een kruidenboek. Het lelietje van dalen is natuurlijk giftig, maar kan volgens de kruidenboeken ook helpen tegen beroerdheid, duizeligheid en de vallende ziekte (epilepsie).
Er bestaan trouwens ook herbariums - boeken met alleen maar gedroogde bloemen en planten - die werden samengesteld om de flora van een gebied te verzamelen. Wellicht was het de bedoeling dat het lelietje daar ook in zou komen.
Dank voor je uitgebreide conclusie!! Het doet me denken aan mijn vader, die ook vaak mooie bladeren in oude boeken legde, wat wij dan naderhand terugvonden!