composthoop aanleggen

Op internet is hierover heel veel informatie te vinden. Zelf ben ik 5 jaar geleden met compostbakken begonnen en ik was een absolute leek.Nu gaan de bakken als een tierelier, met behulp van het huiswerk dat ik gedaan heb door heel veel op te zoeken en op te slaan in een documentje.

Om te beginnen is het alvast interessant om te weten dat er verschillende manieren van composteren zijn. Deze kan je indelen in een passieve en een actieve.
SOORTEN COMPOSTERING:
Bij passieve wordt het materiaal stelselmatig opgebouwd en slechts zelden tot nooit omgezet; heel vaak is dit de werkwijze bij de traditionele composthoop. Nadeel hiervan is dat de temperatuur minder hoog oploopt waardoor de ziektekiemen en zaden minder worden gedood. Voordeel is dat de hoeveelheid organisch materiaal in deze compost hoger ligt en het dus meer 'humus' toevoegt aan je bodem.
Bij actieve compostering wordt het materiaal regelmatig omgezet: deze werkwijze vind je meestal terug bij compostbakken en -vaten. Het nadeel hiervan is dat je best veel werk hebt. Het voordeel is wel dat compost uit dit systeem over het algemeen redelijk onkruid-en ziektevrij is.
Zelf composteer ik actief. Het meest aangename hierbij vind ik het werken met een drietal bakken (of meer) die vooraan in hoogte kunnen worden veranderd (kwestie van de rug te sparen bij het omzetten). Door steeds één bak leeg te houden kan je makkelijk omzetten door materiaal van één bak naar de lege bak over te brengen met een riek. Ik composteer zéér actief want telkens als ik het gras maai wordt het materiaal van één bak omgezet en het gras mee ondergemengd. Dit levert hoge temperaturen en een snelle compostering. Een andere bak wordt niet omgezet, maar wordt gebruikt om snoei-, keuken- en ander afval in op te slaan voor een latere composteringscyclus.
Na een paar maanden is de bak volledig vol en is het composteringsproces goed aan de gang. Dan mag die bak rusten tot hij helemaal rijp is; hij wordt nu bijna niet meer omgezet. De bak die tot nu enkel gevuld is geweest en dus nog niet is omgezet wordt nu wekelijks bij het maaien van het gras omgezet en bijgevuld met grasmaaisel.
De bakken die ik gebruik zijn zelfgemaakt en zijn elk 1m³ groot gezien uit een studie blijkt dat hier de beste opwarming in ontstaat. Voor een kleinere tuin is dit echter nogal groot en zou ik gaan voor kleinere bakken, maar ik zou wel bij 3 bakken blijven zodat je altijd één bak kan gebruiken om te vullen en met de andere bakken kan werken om om te zetten en te laten rijpen.
MATERIAAL OP DE COMPOST
Voor goede compostering is altijd BRUIN en GROEN materiaal nodig.
BRUIN materiaal is materiaal dat veel koolstof bevat zoals takken, droge bladeren, stro, houtsnippers, etc. Dit materiaal geeft structuur aan de compost en houdt hem tijdens het composteren luchtig. Toch zou het composteren van dit materiaal alleen een eeuwigheid duren. Daarom is er ook groen materiaal nodig; dit bevat veel stikstof en vocht en het jaagt de compostering aan en de temperatuur omhoog.
GROEN materiaal kan alles zijn wat je maar vind in de tuin zoals klimopsnoeisel, gras, (ongekookt en ongezouten) afval uit de keuken etc. Enkel dit materiaal composteren zou de boel verstikken en leiden tot een slijmerige, stinkende massa. Veel mensen denken om die reden dat gazonmaaisel niet goed is voor de compost, maar met een goede mengeling met bruin materiaal is het echt een meerwaarde.
Verder zijn er nog toevoegingen die weinig meerwaarde leveren, naar mijn mening althans, maar die in het kader van afvalbeperking wel op de compost thuishoren zoals eierschalen (liefst zo fijn mogelijk), koffiefilters en - gruis, kleine stukken papier of karton (zoals vervuilde eierkartons waar bijvoorbeeld een gebroken ei in gezeten heeft, ...).
Wat NIET thuishoort op de composthoop zijn 'kunstmatige' bestanddelen zoals bijvoorbeeld het stof uit de stofzuigzak, het zand uit de kattenbak, steenkool, etc.
Over het al dan niet toevoegen van aardappel- en citrusvruchtenschillen (omwille van de behandeling van de schil met gif) zijn de meningen verdeeld. Gezien ik zelf geen aardappels kweek en ook niet in aardappelgebied leef, voeg ik wel schillen toe. Van citrusschillen ga ik er vanuit dat als je niet teveel toevoegt het allemaal wel mee zal vallen; het beste zou het natuurlijk zijn om enkel bio-appelsien etc. te kopen gezien deze helemaal onbehandeld zijn.
Uitwerpselen van huisdieren kunnen wel als het om zuivere planteneters gaat. Vleeseters als honden en katten kunnen ziekteverwekkers met zich meedragen die ook voor de mens schadelijk zouden kunnen zijn (zeker bij gebruik in de moestuin!!!!); om die reden komt dit niet op de compost. Het afval van mijn kippen en hamster (maar ook van konijnen, schapen, paarden, koeien, ...) is echter geen probleem gezien dit vooral planteneters zijn. Het strooisel of de pallets (Géén kattengrit!) die bij deze dieren gebruikt worden als onderbedekking van het hok is ook geen probleem gezien dit in de categorie 'bruin materiaal' thuishoort al composteren bepaalde materialen wel sneller dan andere.
LIGGING VAN DE COMPOST-BAKKEN, -VAT OF -HOOP
Hierover is veel discussie; sommige composteerders opteren dat een ligging in de zon voor betere opwarming zorgt, andere opteren dan weer dat die ligging zorgt voor te snelle uitdroging. Beide groepen hebben ongetwijfeld gelijk en ongelijk. Zelf ga ik er vanuit dat de compostplek ergens moet liggen waar ze goed bereikbaar is met o.a. een kruiwagen en waar je voldoende plek hebt om de boel te kunnen omzetten. Tegelijk is een compostplek meestal niet de mooiste plek in de tuin en kan het geheel af en toe wel een reukje hebben ('t Zou eigenlijk niet mogen, maar 't gebeurt ook hier af en toe nog wel eens). Dus ergens achter een haag of muurtje kan het mooiste en beste zijn. Zon of schaduw maakt dan iets minder uit.
Ik hoop dat je met deze, vrij lange, opsomming al een stuk verder kan. Verdere vragen zijn natuurlijk altijd welkom. En ... er is ook nog altijd kans dat andere composteerders hier nog aanvullingen of bedenkingen toevoegen want ... met composteren is het als met cake bakken; 100 recepten en 100 smaken en voorkeuren! Haha!
Vriendelijke groeten,
Pol

Ik ben blij dat je verder kan! Succes met het composteren!

Een zeer nuttig werk, want de groenkliko hoeft nooit op straat te staan!