Nachtvorst(schade)
#1
do, 18/11/2010 - 23:13
Nachtvorst(schade)
De afgelopen nacht heeft het hier licht gevroren met een minimum van -1,5 vlak boven de grond. Dat leverde al flinke zichtbare schade op bij diverse kuipplanten, zoals Cordyline australis, Trachycarpus martianus,Washingtonia filifera en Rhopalostylis sapida. De schade toont zich als lekkage in het bladparenchym, waardoor donkergroene vlekken en strepen zichtbaar worden. Ondanks dat de dagtemperatuur ruim boven nul werd, bleef dit effect de hele dag aanwezig bij de laatste 2 palmsoorten. Zowel Washingtonia als Rhopalostylis verdragen wel wat meer vorst. De zichtbare schade is dus waarschijnlijk niet onherstelbaar. Ook van Chamaerops en Trachycarpus fortunei is dit verschijnsel me bekend, alleen treedt het pas op bij een lagere temperatuur.
Ik ben benieuwd of iemand van dit forum hier meer van afweet en iets kan zeggen over de fysiologie van dit verschijnsel.
Groet,
Draco
Ja, dat is een lastig fenomeen. Ik had dit vorig jaar bij mijn Trachycarpus princeps. Al eind december was bijna al het blad zo donkergroen verkleurd. Het jongste blad gek genoeg wat minder. Ik baalde als een stekker want ik was er van overtuigd dat ik m nooit in de vollegrond had moeten zetten. Hij zag er echt bevroren uit. Maar nadat ik een lichtslang en een omgekeerde pot over m heen had gezet, was binnen twee dagen alles weer op kleur. Geen enkele schade na afloop van de winter! Ik heb hier verder opgelet en gezien dat ook fortunei en wagnerianus hier last van hadden als het wat harder vroor. Uiteindelijk heeft dit wel geleid tot kleine scheurtjes in het blad van de fortunei. Of dit schadebeeld een op een te linken is met die verkleuring weet ik niet zeker.
Ik weet dus ook niet zeker waardoor deze verkleuring wordt veroorzaakt. Ik vermoed dat het een ultieme verandering van het zoutengehalte is in de betreffende cellen. Dit juist om bevriezing te voorkomen. Of dit waar is weet ik niet. Ook niet waarom niet alle cellen deze verkleuring vertonen. Wat me wel opviel is dat het met name bij de oudere bladeren zich voordoet. Het zou kunnen dat in oudere bladeren juist bepaalde stoffen onttrokken worden als natuurlijke veroudering.Dan zou je misschien kunnen zeggen dat het wel degelijk een soort beschadiging is die in sommige/veel gevallen toch weer kan hgerstellen.
Het lijkt erop dat deze 'schade' in ieder geval deels reversibel is afhankelijk van de soort en de vorstgevoeligheid. In hoeverre het ook de levensduur van het blad beinvloedt, weet ik niet. Feit is wel dat mijn Trachy's deze zomer veel overjarig blad hebben verloren door een versneld
verouderingsproces als gevolg van late winterschade. De donkerverkleuring van het blad duidt erop, dat er vocht ontstaat tussen de chlorophylhoudende parenchymcellen. Normaal ontleent het blad stevigheid aan de osmotische vloeistofdruk of turgor in de cel. Deze celspanning blijft gehandhaafd dankzij een hogere zoutconcentratie in de cel. Water is vrij uitwisselbaar via de semipermeabele celmembraan, maar zouten en eiwitten kunnen de celwand niet vrij passeren. Vermoedelijk gaat het tijdens de bevriezing mis en raakt de celmembraan tijdelijk lek, waardoor de inhoud tussen de cellen belandt*. Dit proces hoeft niet tot permanente schade te leiden, maar
het herstel van de oorspronkelijke toestand is een actief proces dat energie kost. Dat zal des te sneller verlopen, naarmate de temperatuur hoger is. Een lekker zonnetje overdag zal daarbij ongetwijfeld helpen.
*) Ter verduidelijking de lekkage gaat waarschijnlijk ten koste van de inhoud van de celvacuole en niet ten koste van het aangrenzende compartiment met de celkern en organellen zoals de mitochondriën en het chorophyl (bladgroen), die hun anabole en metabole functies behouden
(eiwitsynthese, fotosynthese etc.).
Een mooi voorbeeld van het instorten van de celdruk is het 'Kruidje roer me niet' bij aanraking. Het herstel verloopt veel langzamer, omdat het een actief proces is dat energie vergt.
Klinkt aannemelijk en kan me er iets bij voorstellen. Moest wel even twee keer lezen! Hoe heb je dat ontdekt? Zou leuk zijn als je onder een microscoop een celmembraamanalyse zou kunnen uitvoeren om te zien of dit klopt. En misschien is een bladanalyse wel interessant om te zien of er tekorten of overschotten zijn van bepaalde mineralen bij bladeren die dit verschijnsel wel vertonen ten opzichte van bladeren die dit niet vertonen. Mogelijk is dan met een specifieke bemesting/sporenelementenstoot de vorstbestendigheid van het celmembraam te verhogen.
Schade aan de Trachycarpus martianus bij deze minimale vorst ? Ze moeten toch veel meer aankunnen.
Ik spreek dan ook over zichtbare schade, niet over blijvende schade. Gegevens over vorstbestendigheid van exoten gaan bijna altijd over fatale (minimum)temperaturen. Slechts een enkele tabel geeft 2 waarden, een grens voor zichtbare schade aan het bladloof (sublethaal) en een lagere fatale grens. Het kan best zijn dat de schade die ik hier nu waarneem, vooral Washingtonia is zwaar getroffen en nog nauwelijks hersteld, ook te maken heeft met de hoge luchtvochtigheid.
Dennis, ik heb weliswaar ooit lessen plantenfysiologie gevolgd, maar daar geen specialiteit van gemaakt. Ik heb wel jarenlang onderzoek gedaan aan de hand van dierlijke celcultures naar warmte- (hyperthermie) en koude effecten (hypothermie) op groei en overleving. Bij de afwikkeling van schade spelen herstelprocessen een belangrijke rol. Een deel van de cellen zal herstel tonen en blijven functioneren en een deel sterft af. Het percentage sterfte hangt af van de ernst van de beschadiging en is zoals in dit geval van vorstschade sterk temperatuurafhankelijk. Ik neem aan dat dit principe ook bij planten aanwezig is ook al zijn planten'koudbloedig'.
De veroorzaakte bladschade zal van invloed zijn op de duurzaamheid van het blad en de functionaliteit. Tenslotte zal de blijvende schade bij herhaling van blootstelling aan vorst cumulatief werken en tot voortijdig bladverlies kunnen leiden.
Wat jouw suggestie over bemesting betreft, er wordt wel gesteld dat een najaarsbemesting met Kalium, de winterweerstand zou kunnen verbeteren.
Ook maken planten zelf beschermende stoffen aan in aanloop tot de winter. Dat zijn bijvoorbeeld polyalcoholen met als bekendste exponent glycerol. Dergelijke stoffen beschermen de cel bij het kristallisatie proces van het water in de cellen. Groeiende ijskristallen kunnen de cel(membraan) en eiwitten mechanisch beschadigen. Ook het zoutgehalte in de cellen is bepalend vanwege de vriespuntverlagende werking. Denk aan een mengsel van keukenzout (NaCl) en sneeuw met een vriespuntverlaging tot zo'n 19 °C (bij 1 Mol/liter). Niet aan te raden voor toepassing bij je exoten!