Paulownia wel of niet snoeien.
#1
vr, 11/02/2011 - 12:00
Paulownia wel of niet snoeien.
Deze tekst komt uit een artikel over een Nederlandse kweker:
De kweek van Paulownia
is relatief eenvoudig.
De boom is ongevoelig voor ziektes en
groeit gemakkelijk. Onze bomen worden
in Frankrijk opgekweekt, omdat vooral
jonge exemplaren gevoelig zijn voor vorst.
De start van de kweek vindt overigens
plaats in Nederland. Hier in de kas zaaien
we zaad dat afkomstig is van moederbomen
die op onze eigen kwekerij staan. De
eenjarige zaailingen in 7 cm-pot gaan naar
Zuid-Frankrijk, waar ze worden uitgeplant.
De planten van amper 20 cm hoog worden
op 1 m afstand in de rij uitgeplant. Ze
groeien daar binnen een jaar uit tot flinke
struikachtige planten van ruim 1 m hoog.
Het volgende voorjaar knippen we ze tot
de grond toe af, waarna elke plant binnen
één jaar één scheut vormt, die soms wel tot
4-5 m hoogte uitgroeit.
Mijn exemplaar heb ik 2 jaar geleden binnen gezaaid. Begin vorig jaar heb ik'm buiten geplant. Het 1 meter hoge stammetje heeft de winter wel overleefd zonder invries verschijnselen. Een kennis van me (hovenier) zei: ik zou hem niet tot de grond toe wegsnoeien, maar gewoon laten doorgroeien.
Wie heeft hier ervaring mee? Wat kan ik het beste doen?
Jaren geleden wel eens gezaaid en zonder snoeien werden het grote bomen.
Een probleem bij terugsnoeien kan worden, het inwateren van het hout, omdat de takken hol zijn. Ik zou dus niet terugsnoeien.
Dat is een hardnekkig misverstand dat inwateren slecht zou zijn voor hout. Ten eerste bestaat dergelijk jong hout helemaal uit spinthout en bastweefsel, allemaal levend hout, wat zich prima kan weren tegen invloeden van buitenaf. De sterke groei zorgt ervoor dat je na 1 of 2 seizoenen eigenlijk niets meer ziet van de oude snoeiwond.
Anders is het bij grote snoeiwonden, zeg meer dan 10 cm diameter. Dan komt ook kernhout bloot te liggen. Dit kernhout is niet levend en kan zich niet actief verweren. Schimmels zijn altijd de oorzaak van rot, niet het water. Natuurlijk houden schimmels van vocht, maar als een gat vol met water staat, heeft dit juist een afsluitend effect en sterven de schimmels af die juist met het hout bezig zijn. Daardoor wordt houtrot juist vertraagd.
Wat je vraag betreft, wat wil je met de boom? Moet het een struik of een boom worden? ALs je snoeit, kunnen er meerdere takken ontspruiten. Of je snoeit die weg en bind er een aan om uit te groeien tot een stam. Maar dan kun je net zo goed doorgaan met wat je nu hebt.
Sommige mensen snoeien deze plant ieder jaar omdat ie dan enorm blad krijgt. Nadeel is dat je dan nooit die fraaie bloemen ziet.
Dus om een andere reden zou ik zeggen lekker laten groeien als je uiteindelijk een bloeiende boom wilt.
Toch is 1 van de zaailingen op latere leeftijd ingerot, doordat de top uitbrak en er water in de holle stengel stond.
Mee eens dat jonge loten nog niet hol zijn!
Je verwart hier oorzaak en gevolg. Doordat de plant beschadigd (gesnoeid) wordt, komt het weefsel bloot te liggen. De boom zal zich daartegen beschermen door het beschadigde weefsel te isoleren (afgrendelen). Dat gebeurt op twee manieren, met 3 reactiezones en een barriérezone.
Er worden reactiezones gevormd in de houtvaten, de jaarringen en de houtstralen. We spreken hier van reactiezones omdat die zones gevormd worden in weefsel dat oorspronkelijk voor een andere functie gevormd geweest is.
Probleem bij die afgrendeling içs dat die aan de buitenkant veel sterker is dan aan de binnenkant, en dan nog alleen maar bij het spinthout. Het kernhout kan niet afgrendelen.
De barriérezone wordt gevormd in het cambium en wordt uitsluitend gevormd om af te grendelen. Die barriérezone wordt gevormd rondom de aangetaste boom en grendelt het hout dat gevormd wordt na de aantasting perfect af van het hout dat er voordien al was. Deze zone is dus de meest efficiënte van allemaal.
Als van een boom de top afbreekt, of als je de top afzaagt dan heb je de beste afgrendeling als het om jong hout, dat nog niet verkernd is, gaat. Aangezien het kernhout niet kan afgrendelen, zal de boom op die plaats sterk inrotten, zeker bij een soort als Paulownia
die sowieso al veel slechter afgrendelt dan bijvoorbeeld zomereik. Als gevolg daarvan rot de kern weg en wordt de boom hol. Dan kan er water in die holte blijven staan. En niet andersom.
Als je wil kan je gerust op zoek naar naar meer info over de afgrendeling als je googlet op CODIT (Compartmentalisation of Decay in Trees) en Shigo (de prof die deze theorie aan de wereld geschonken heeft).
En last but not least: we hebben vorige zomer bij ons in de tuin en Paulownia van een klein drie meter stamomtrek weg gedaan omdat de boom scheef gezakt was en op de electriciteitskabels dreigde te vallen. De boom had absoluut geen enkele gezonde tak die hol was. De enige holle takken waren afgebroken of anderszins beschadigd, conform het CODIT-model.
Bedankt voor de deskundige uitleg, Wipe!
Wipe, wat jij noemt een barriere zone is in feite gewoon nieuw weefsel wat over een beschadiging heen groeit en wordt officieel geen barrierezone genoemd. Het wordt inderdaad geinitieerd vanuit het cambium door bast naar buiten af te zetten en spint naar binnen.
Barrierezones worden in feite gemaakt in de drie reactiezones die jij terecht noemt. Overgroeiing door nieuw weefsel kan over bast, spint- en kernhout en is inderdaad de allerbeste bescherming die je kunt hebben.
En kernhout kan wel degelijk afgrendelen, maar niet actief. In feite is het ook geen echte afgrendeling, maar bij contact met zuurstof, bijvoorbeeld bij schade of door rot, vormen de conserveringstoffen in het kernhout een reactie met zuurstof. Hierdoor wordt rot vertraagd. Dit is alleen geen erg sterke barriere, agressieve schimmels maken daar alsnog korte mettne mee. Maar het is de reden dat bijvoorbeeld stambeschadigingen tot op het kernhout bij zomereiken soms tientallen jaren nauwelijks of niet aangetast worden, uitzonderingen daargeltaten natuurlijk.
Wat GC bedoelt met holle takken is mogelijk de jonge, eenjarige scheuten. Die zijn als ik mij goed herrinner wel degelijk hol. Maar bij overjarige takken verdwijt deze holle ruimte.
Dennis,
ik wil hier toch nog even op reageren. Ik wil om te beginnen verwijzen naar stadsbomenvademecum deel 2B, blz 21, onderaan de tweede alinea:
CODIT deel 2: vorming van de nieuwe cellen na de verwonding: hier ontstaat de barrièrezone, ofwel zone 4.
Als dat in het stadsbomenvademecum de barrièrezone wordt genoemd wil ik daar niet aan twijfelen. Maar het staat jou vrij dat wel te doen.
Het is ook niet correct dat die barrièrezone (ik volhard) geïnitieerd wordt vanuit het cambium door naar bast naar buiten af te zetten en spint naar binnen. Ik wil weer verwijzen naar Stadsbomenvademecum deel 2B, deze keer blz 24.
CODIT deel 2 bestaat uit de vorming van de zogenaamde barrièrezone: zone 4. Het nog levende cambium dat grenst aan de wondrand, begint als reactie op de beschadiging een afgrendelingszone te vormen. Dit is en actief, veel energievragend proces van het cambium, waarbij specile cellen worden gevormd. In totaal vormt het cambium 'een schil' van zo'n 30 tot 50 cellagen dik. Dit weefsel is opgebouwd uit voornamelijk parenchym, dat rijk is aan zetmeel. Bovendien wordt, afhankelijk van de boomsoort, in meer of mindere mate kurkstof (suberine) in de celwand opgeslagen. Buiten deze barrièrezone vormt het cambium weer hout volgens het normale patroon.
Als ik dat goed begrijp vormt de boom dus een barrièrezone vanuit het cambium en wordt pas nadat die barrièrezone gevormd is, opnieuw bast nar buiten afgezet en spint naar binnen.
Wat je vertelt over de passieve afgrendeling is helemaal correct. Als ik dat in mijn eerste tussenkomst gemakshlve heb weggelaten is dat enkel en alleen omdat ik het niet nodig vond om hier een heel boek neer te pennen.
GC schrijft over die jongen takken het volgende : Mee eens dat jonge loten nog niet hol zijn! Je vergist je dus als je stelt dat hij met die holle scheuten de jonge scheuten bedoeld. Dat hol van die scheuten is beperkt tot het merg, dat afwezig is, zoals bij vlier. Maar die verdwijnt dus niet bij overjarige takken. Ik zou zelfs niet weten hoe dat zou kunnen verdwijnen.
Maar voor er iemand zou beginnen roepen dat we de oorspronkelijke vraag negeren en onbeantwoord laten wil toch nog meegeven dat D_sdennis die in zijn eerste tussenkomst perfect beantwoord heeft. Daar kan ik niks aan toevoegen, laat staan dat ik dat zou kunnen verbeteren.
Inderdaad een stukje misbegrip van mijn kant. Jij bedoelt feitelijk de zone die wordt gevormd op het raakvlak van nieuw hout met oud hout. Waar ik op doelde is de uiteindelijke overgroeiing die uit niets anders bestaat dan hetzelfde materiaal als waar een jaarring uit bestaat. Bast, cambium en spint, bij oude overgroeiingen kernhout daarbij gevoegd. Maar dat schreef je net al.
Blijft mooie materie en helaas had ik de boeken niet bij de hand. Gegroet!
De uitleg was uitstekend.Ondanks jarenlange ervaring als hovenier leer ik iedere keer weer wat bij.
m.v.g.
hans
Tot nu toe heb ik het advies gevolgd: niet snoeien.
Nu heb ik dus een 1 meter hoog stammetje, waar op diverse punten nu een aandrang tot groeien te zien is. Behalve dan in de top, daar is niets te zien.
Vraag is nu dus: is het verstandig alles voorlopig te laten groeien.
Of is het beter 1 uitloper te laten groeien, en de rest weg te wrijven?
Ik wil graag een stam van 2 meter hoog hebben.
Probleem is dat Paulownia
tamelijk zacht jong hout maakt dat in de winter meestal invriest. De top is bijna altijd de dupe. Het wordt dus lastig hier in Nederland een boom met een rechte stam van 2 meter van te maken. Om deze reden worden deze bomen meestal in boomkwekerijgebieden in Italië en Frankrijk opgekweekt waar het zachte hout beter afrijpt en de winters minder streng zijn dan in NL.
Wat nu te doen? Een stevig bamboestok naast de plant zetten en een goed geplaatste zijtak VOORZICHTIG proberen te leiden als nieuwe top. Als de (echte) zijtakken langer worden dan 50-75 cm de groeipunt hiervan wegwrijven of wegknippen.
Succes is evenwel niet gegarandeerd.
Gegroet, de tuinprins